Nederland is toe aan de volgende stap op weg naar een circulaire economie. Per product worden minder grondstoffen gebruikt, maar het gebruik van grondstoffen in totaal vermindert nog niet.

Het doel is om in 2050 volledig circulair te zijn. Dat concludeert het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) in de eerste Integrale Circulaire Economie Rapportage. Staatssecretaris Van Veldhoven, opdrachtgever van het onderzoek, pleit dan ook voor stevigere maatregelen. Dat schrijft zij vandaag in een brief aan de Tweede Kamer. 

Van Veldhoven: “Ik ben trots dat de basis is gelegd. We hebben gepionierd en verkend. Het is nu tijd voor de volgende stap. In Europa is Nederland de koploper van recyclen, maar een circulaire economie gaat verder. Laat elke bloempot standaard van gerecycled plastic zijn, beloon bedrijven voor de CO2 uitstoot die zij via grondstoffen besparen, en dring het verbranden en storten van afval terug. Ik vind dat we deze prikkels bijeen moeten brengen in één circulaire economiewet. Zodat we samen werken aan een schone toekomst die we met een gerust hart aan onze kinderen kunnen achterlaten.”

Milieuvervuiling en CO2 uitstoot voorkomen

Het doel is om in 2050, in Nederland een volledig circulaire economie te hebben. In een circulaire economie bestaat er geen afval, dit komt omdat de grondstoffen steeds opnieuw gebruikt gaan worden. Recyclebaar afval wordt soms nog verbrand, of in een uiterste geval gestort, daar willen we in 2050 helemaal vanaf. Minder wegwerpcultuur en meer hergebruiken: van shampooflessen tot oude treinen. Dit doel kan worden behaald door onder andere producten slimmer te ontwerpen, recyclen en hergebruiken. Dit doel heeft Nederland gesteld om milieuvervuiling en CO2 uitstoot te voorkomen. Het PBL onderzoekt om het jaar hoe we er voorstaan. We zijn het eerste land dat op zo’n gedegen manier de hele circulaire economie in kaart heeft gebracht om gericht de volgende stappen te kunnen zetten.

Basis is gelegd

Van Veldhoven is trots op de basis die is gelegd en de resultaten van de afgelopen jaren. Het verbranden van afval is ontmoedigd. Het recyclen en hergebruiken van grondstoffen zoals plastic, matrassen en textiel loont dankzij de nieuwe wetgeving en de verschillende maatregelen. Denk aan statiegeld op flessen, de producentenverantwoordelijkheid voor verpakkingen en matrassen, afspraken met koplopers in de Plastic Pacts en de Denim Deal. Tegelijkertijd gebruiken we alles bij elkaar meer grondstoffen, wat betekent dat de overgang naar een circulaire economie alleen maar urgenter wordt. Van Veldhoven vindt dat er meer genormeerd en beloond moet worden. Naar voorbeeld van een klimaatwet zou een logisch stap voor het volgend kabinet zijn om een circulaire economie wet te maken. Met daarin bijvoorbeeld een beloning voor CO2 besparing of een verplicht percentage gerecycled materiaal in producten, in lijn met Europese ambities. Van Veldhoven zegt: “Circulair moet lonen. We willen ondernemers in het proces naar 2050 toe perspectief bieden, de markt zekerheid geven en innovaties stimuleren. Tegelijkertijd moeten we de circulaire economie voor mensen makkelijker en aantrekkelijker maken.”

Nederlandse innovaties: van vervuild staal naar nieuwe grondstof

Nederlanders krijgen veel innovatieve en bedrijven en groene vanen aangeboden, vanwege de circulaire. Van Veldhoven had onlangs de staalfabriek Purified Metal Factory in Delft, deze fabriek is een goed voorbeeld van een circulaire ondernemer. Dit is het eerste bedrijf ter wereld dat van met asbest of kwik vervuild staal, bijvoorbeeld van oude treinen of windmolens, een nieuwe schone grondstof kan maken. Van Veldhoven zegt: “Deze fabriek laat de toekomst zien. In deze coronatijd zijn we meer dan ooit zuinig op onze bedrijven en banen. Dit bedrijf laat zien dat met circulaire innovaties niet alleen winst voor ons klimaat en milieu is te behalen, maar ook voor onze portemonnee en werkgelegenheid. Twee vliegen in een klap. Die potentie heeft circulair ondernemen, en dat wil ik op veel meer plekken benutten.”